PIERWSZA POMOC PRZY ODWODNIENIU I WSTRZĄSIE U ZWIERZĄT
Pierwsza pomoc przy odwodnieniu i wstrząsie u zwierząt. Odwodnienie i wstrząs to stany, które naruszają stan homeostazy organizmu i stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia zwierzęcia.
CZYM JEST ODWODNIENIE?
Odwodnienie to nadmierna utrata płynów ustrojowych. Zwykle łączy się ono ze zmniejszeniem w organizmie zwierzęcia wody i elektrolitów, w których znajdują się roztwory soli sodu, chloru i potasu.
PRZYCZYNY I OBJAWY ODWODNIENIA U ZWIERZĄT
Odwodnienie może nastąpić przy:
- wysokiej gorączce
- przy niedostatecznej ilości pobieranej wody
- podczas długotrwałych wymiotów
- ponadto przy przewlekłej lub intensywnej biegunce.
Objawy odwodnienia:
- suchość jamy ustnej
- utrata elastyczności skóry
- zapadnięte oczy
- niewydolność krążenia.
OCENA STOPNIA ODWODNIENIA U ZWIERZĄT
Jak sprawdzić czy zwierzę jest odwodnione:
Najłatwiejszym do oceny parametrem jest stopień elastyczności skóry. U zdrowego psa skóra jest sprężysta – kiedy zbierze się ją na grzbiecie w fałdę i puści, wróci ona szybko na swoje miejsce. Przy odwodnieniu fałda skóry pozostanie na grzbiecie.
POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU ODWODNIENIA U ZWIERZĄT
Schemat postępowania w przypadku stwierdzenia odwodnienia u zwierzęcia:
- należy rozpoznać i leczyć przyczynę odwodnienia,
- znacznego stopnia odwodnienie wymaga interwencji lekarskiej i podania odpowiednich płynów dożylnie (tzw. kroplówki),
- w lżejszych stanach, jeżeli zwierzę nie wymiotuje, można podać mu płyny doustnie. Można wykorzystać gotowe roztwory elektrolitów np. Rehydratation suport Royal Canin, Nutrisal Aptus,
- można podawać doustnie płyn Ringera zmieszany pół na pół z 5% wodnym roztworem dekstrozy – ilość tego płynu to 4-8 ml/kg masy ciała (w zależności od stopnia odwodnienia).
PIERWSZA POMOC PRZY WSTRZĄSIE U ZWIERZĄT
Wstrząs spowodowany jest zaburzeniami w krążeniu krwi. Prawidłowe krążenie wymaga efektywnego pompowania krwi przez serce, nie uszkodzonych naczyń krwionośnych i wystarczającej ilości krwi, pozwalającej utrzymać odpowiedni jej przepływ i ciśnienie.
Wszystko co niekorzystnie wpływa na serce, naczynia krwionośne i ciśnienie krwi może wywołać wstrząs.
Początkowo organizm usiłuje wyrównać niedostatki krążenia i zachowanie homeostazy przez:
- przyspieszenie pracy serca
- zwężenie naczyń krwionośnych
- zatrzymanie płynów w organizmie
- ograniczenie wydalania moczu.
Te mechanizmy szybko się wyczerpują. Jest to coraz trudniejsze w sytuacji, kiedy najważniejsze organy (mózg, serce, płuca) nie otrzymują wystarczającej ilości tlenu.
Po pewnym czasie kompensacja jest już niewystarczająca i wstrząs doprowadza do śmierci zwierzęcia.
PRZYCZYNY WSTRZĄSU U ZWIERZĄT
Najczęstsze przyczyny wstrząsu:
- odwodnienie spowodowane przez intensywne lub długo trwające wymioty i biegunkę,
- udar cieplny,
- ciężkie stany zapalne,
- zatrucia,
- krwotoki,
- oparzenia,
- porażenie prądem.
OBJAWY WSTRZĄSU
Jeżeli zaobserwujesz u zwierzęcia poniższe objawy:
- spadek temperatury wewnętrznej,
- dreszcze,
- apatia,
- depresja i dezorientacja,
- osłabienie,
- oziębione kończyny,
- blada skóra i błony śluzowe,
- słaby, ledwo wyczuwalny puls,
możesz podejrzewać, że grozi mu wstrząs.
POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU PODEJRZENIA WSTRZĄSU U ZWIERZĘCIA
Jeżeli twoje zwierzę jest w stanie wstrząsu, zastosuj się do poniższych wskazówek.
Prawidłowa reakcja i właściwe postępowanie może uratować zwierzęciu życie!
- Jeśli zwierzę nie oddycha, zastosuj sztuczne oddychanie.
- Gdy serce nie bije, a puls jest niewyczuwalny, zastosuj masaż serca. O masażu serca przeczytasz- tutaj.
- W przypadku utraty przytomności upewnij się, czy drogi oddechowe są drożne – oczyść palcami jamę ustną z wydzielin oraz wyciągnij zwierzęciu język na zewnątrz. Głowa powinna być ułożona poniżej reszty ciała. Wykonaj sztuczne oddychanie. O sztucznym oddychaniu – przeczytasz tutaj
- Powstrzymaj ewentualne krwawienie i zabezpiecz rany.
- Aby zapobiec pogłębianiu się wstrząsu:
- uspokój psa i przemawiaj do niego łagodnie, cierpliwie i cicho
- pozwól zwierzęciu przyjąć jak najwygodniejszą dla niego pozycję – nie zmuszaj go do położenia się, gdyż pozycja ta utrudnia oddychanie
- ostrożnie przemieszczaj zwierzę; jeżeli są złamane kończyny postaraj się je uruchomić za pomocą łupek lub innych dostępnych materiałów
- nie owijaj ciasno zwierzęcia, ale przykryj je kocem lub płaszczem
- zwierzę najlepiej przenosić na noszach lub kocu i jak najszybciej dostarczyć do lekarza weterynarii.